دندانپزشکی کم آسیب چیست؟ آشنایی با دندان پزشکی کم آسیب در ایران و جهان

شناخت دندانپزشکی کم آسیب

دندانپزشکی کم آسیب به معنی اهمیت دادن به سلامتی، عملکرد و زیبایی‌شناسی کلیه‌ی بافت‌های دهان به وسیله‌ی جلوگیری از بروز بیماری و یا پیشرفت آن با از دست دادن حداقل کاهش بافت است. با استفاده از این تعریف، می‌توان بیان کرد که هدف دندانپزشکان در استفاده از این روش جلوگیری از به بروز بیماری‌های دهان و دندان اعم از پریودنتال، پوسیدگی و سرطان دهان است که در وهله‌ی اول با همکاری مستمر بیماران برای ارزیابی صورت می‌گیرد.

در اثر ارزیابی مستمر بیمار و در نظر گرفتن فاکتورهایی برای کاهش میزان عوارض، از بروز حالت‌های حاد و شدید آن جلوگیری می‎شود، ضمن این که به زیبایی دندان و ترس بیماران نیز توجه می شود. البته باید اظهار داشت که در دندانپزشکی کم آسیب میزان از دست دادن بافت دندان و یا لثه به حداقل میزان خود می‌رسد و با توجه به روش‌های جراحی و شیمیایی بکار گرفته شده در این تکنیک قابل اجراست.

دانشگاهی در لس آنجلس کالیفرنیا (USC) اولین استفاده کننده از دندانپزشکی کم آسیب بود که آن را به دانش آموختگان خود آموزش می‌داد، اما در حال حاضر انجام آن به صورت بالینی رو به افزایش است. البته لازم به ذکر است که تمامی دندانپزشکان از مراحل انجام آن آگاهی ندارند و تنها جراحان متخصص این حوزه می‌توانند خدمات مربوط به دندانپزشکی کم آسیب یا دندانپزشکی محافظه کارانه را با تجهیزات پیشرفته به بیماران خود ارائه دهند.

جلوگیری از بیماری به وسیله‌ی دندانپزشکی کم آسیب

به منظور انجام دندانپزشکی کم آسیب ابتدا باید نزد دندانپزشک رفته تا وضعیت دهان و دندان شما را به طور کامل مورد بررسی قرار دهد، به عنوان مثال میزان و عمق پوسیدگی یا پریودنتال را بسنجد. عموما در ارزیابی‌های اولیه‌ی بیمار، دندانپزشک پارامتر‌های مختلفی را برای انجام دندانپزشکی کم آسیب در نظر می‌گیرد که از جمله‌ی آن می‌توان به عمق فرورفتگی پریودنتال، تعداد باکتری‌های دهان، مقدار بزاق، pH ، میزان عفونت دندان و… اشاره کرد که به وسیله‌ی آن، شناخت کافی درباره‌ی عادت‌های مربوط به بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی، مصرف دارویی، استعمال دخانیات و… برسد.

به دست آوردن اطلاعات پایه برای هر دندانپزشک به منظور تعیین ریسک انجام روش‌های مختلف دندانپزشکی کم آسیب صورت می‌گیرد تا با توجه به به ارزیابی دقیق بیماری، میزان ریسک انواع درمان را سنجیده و کم آسیب‌ترین روش را با در نظر گرفتن انواع تداخل شیمیایی داروها برای بیمار خود برگزیند و در نهایت بهترین روش را برای او به کار بگیرد. روش درمانی تعیین شده در دندانپزشکی کم آسیب، ضمن حفظ عملکرد دندان و لثه به حفظ زیبایی دندان نیز پرداخته و سبب می‌شود که به بهترین صورت، ترمیم و یا درمان آن انجام شود.

باید توجه داشته باشید که انجام دندانپزشکی کم آسیب چند جانبه بوده و باید تمامی جوانب آن را به درستی انجام دهند، اولین مورد فرد بیمار است که بتواند در جلسات مستمر خود به صورت منظم حضور داشته باشد و پس از ان نیز آموزش‌های داده شده را به کار گیرد، ممکن است نیاز باشد که رژیم غذایی و یا شرایط خاصی را رعایت کند، مورد بعدی دندانپزشک متخصصی است که بتواند با استفاده از تجهیزات به روز و اطلاعات نوین، از بهترین روش‌ها برای درمان و یا پیشگیری از به وجود آمدن وضعیت حاد، دندانپزشکی کم آسیب را انجام دهد، که قبل از انجام هر گونه درمان، به صورت کامل بر وضعیت بیمار خود واقف است.

با رعایت مواد ذکر شده به سادگی می‌توان دندانپزشکی کم آسیب را انجام داد و نهایت رضایت را از نتیجه‌ی کار داشت، باید توجه داشت که در ترمیم دندان‌های پوسیده در روش‌های معمولی که در دندانپزشکی انجام می‌شود مانع از عود پوسیدگی می‌شوند اما در روش دندانپزشکی کم آسیب، با تغییر در محیط دهان سبب می‌شوند که بر باکتری‌های بیماری‌زایی که عامل ایجاد پوسیدگی بوده‌اند را از بین ببرد و همچنین با قرار دادن مواد پر کننده، احتمال عود پوسیدگی را کاهش می‌دهد. بدین صورت کار تهاجمی بر روی دندان صورت نگرفته و نه تنها پوسیدگی دندان از بین رفته است بلکه علائم و نشانه‌هایی که سبب ایجاد آن بوده‌اند هم از بین می‌روند، به بیان دیگر هدف نهایی از انجام دندانپزشکی کم آسیب این است که در وهله‌ی اول بیماری را شناسایی کرده و عامل به وجود آورنده‌ی آن را برای فرد مشخص کنند و سپس با انجام درمان، عامل به وجود آورنده را از بین برده و یا شدن اثر آن را برای فرد کم‌تر کنند.

انجام روش جدید در دندانپزشکی کم آسیب

انجام دندانپزشکی کم آسیب دارای حداقل روش تهاجمی است بدین صورت که اگر در اثر پوسیدگی دندان، حفره‌ای بر روی ایجاد شده باشد، از فلوراید دی‌آمین نقره استفاده می‌شود. در طی سالیان اخیر از این ماده برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی از این ماده استفاده می‌کردند اما استفاده از آن رایج نبود، اخیرا سازمان غذا و دارو ایالات متحده این ماده را به عنوان ماده‌ی تأیید شده در رفع حساسیت مورد تأیید قرار داده است و همین امر سبب شده که از این ماده برای پر کردن پوسیدگی دندان در دندانپزشکی کم آسیب استفاده شود.

فلوراید دی‌آمین نقره استعمال خارجی داشته که با ترکیب ضد میکروبی و ترمیم کنندگی است که قسمت‌های فرسایش داده شده مورد استفاده قرار می‌گیرد، این روش مخصوصا برای کودکان یا افرادی که دارای ترس از دندانپزشکی هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تیم‌های پزشکی که از روش دندانپزشکی کم آسیب استفاده کرده‌اند عنوان می‌کنند که با استفاده از این روش می‌توانند خدمات بسیار بهتری را به بیماران خود ارائه دهند و مخصوصا برای کسانی که از دندانپزشکی فوبیا دارند، انجام آن بسیار ارزشمند است و تا حد بسیار زیادی این ترس را از بین می‌برد. ممکن است در آینده شرایطی ایجاد شود که متخصصان تغذیه در کنار دندانپزشکان به مشاوره و انجام این دندانپزشکی کم آسیب بپردازند چرا که داشتن رژیم غذایی خاص می‌تواند سلامت دندان فرد را ارتقاء دهد و از به جود آمدن احتمالی مشکل رفع شده، به صورت کامل جلوگیری می‌کند.

افزایش عمر مفید دندان در دندانپزشکی کم آسیب

کلینیک دندانپزشکی زیبایی که در حوزه دندانپزشکی کم آسیب کار می‌کنند، تاریخچه‌ی بیماری‌های فرد برایشان حائز اهمیت است چرا که به وسیله‌ی آن می‌توانند عوامل به وجود آورنده‌ی پوسیدگی را مشخص کنند، همچنین به بررسی دقیق ساختار بزاق فرد می‌پردازند. بزاق هر فردی دارای مواد معدنی و آنزیم‌هایی است که دارای عملکرد محافظتی برای دندان و دهان بوده و همچنین ممکن است عامل به وجود آورنده‌ی انواع پلاک‌ها نیز باشد.

سپس به بررسی نوع ماده‌ی به کار برده شده در پر کردن یا ترمیم دندان می‌پردازند که با توجه به نوع بزاق و وضعیت درمانی فرد، کدام ماده‌ی شیمیایی برای پر کردن مناسب است. توجه داشته باشید که استفاده از این روش بسیار بهتر از کامپوزیت دندان می‌باشد، کامپوزیت دارای عمر مفید ۵ تا ۷ ساله است و برای فرد جوانی که بخواهد از کامپوزیت استفاده کند، مناسب نیست، در صورتی که پر کردن آن با مواد خاص می‌تواند عمر مفید بسیار طولانی‌تری را برای دندان‌های وی به همراه داشته باشد. باید توجه داشته باشید که یک پوسیدگی جزئی در صورتی که به صورت درست، درمان نشود، در طی گذشت زمان بزرگ‌تر و بزرگ‌تر شده تا در نهایت دندان را از بین برده و باعث مرگ دندان شود، مطلبی که بیش از پیش در دندانپزشکی کم آسیب مطرح شده و حائز اهمیت است.