زیبایی لبخند نه‌تنها اعتمادبه‌نفس فرد را افزایش می‌دهد بلکه می‌تواند کیفیت کلی زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد. مرتب و ردیف کردن دندان‌ها علاوه بر زیبایی ظاهری سبب بهبود عملکرد دندان‌های ناهموار و شلوغ می‌شود.
متأسفانه همه با یک لبخند کامل متولد نمی‌شوند اما این بدان معنا نیست که داشتن لبخند زیبا دور از دسترس باشد. اگر به دنبال راهی برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها هستید گزینه‌های مختلفی وجود دارد که یک متخصص ارتودنسی می‌تواند به شما در یافتن گزینه درمانی مناسب راهنمایی دهد.
مرتب کردن دندان‌ها به کمک ارتودنسی و بریس کردن از شناخته‌شده‌ترین روش‌هایی است که برای ردیف کردن دندان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
البته روش‌هایی غیر از ارتودنسی نیز برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها وجود دارند. روکش کردن دندان نمونه‌ای از روش‌های صاف کردن دندان بدون ارتودنسی است. در ادامه در مورد انواع روش‌های مرتب و ردیف کردن دندان ها صحبت خواهد شد.
سرفصل‌های عنوان‌شده در این مقاله عبارت‌اند از:
- چرا مرتب و ردیف کردن دندان ها مهم است؟
- روش های مرتب و ردیف کردن دندان ها
- بهترین راه برای مرتب و ردیف کردن دندان ها بدون بریس
چرا مرتب و ردیف کردن دندان ها مهم است؟
دلیل اصلی اینکه اکثر مردم به دنبال راهی برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها هستند، داشتن لبخندی زیبا و تأثیرگذار است. زیرا در باور عموم لبخند زیبا می‌تواند زندگی شخصی و اجتماعی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
بااین‌حال درمان ارتودنسی علاوه بر بهبود ظاهری و زیبایی لبخند می‌تواند سبب بهبود گاز زدن و کاهش سایش دندان‌ها شود و همچنین به بهداشت دهان و دندان نیز بسیار کمک خواهد کرد.
در برخی موارد نیز ارتودنسی می‌تواند راه‌حلی برای آپنه خواب(وقفه تنفسی در خواب) باشد. ممکن است نادیده گرفتن مشکلات مربوط به دندان و گاز زدن ازنظر شما ساده به نظر برسد اما درمان موردنیاز برای رفع نگرانی‌های شما ممکن است ساده‌تر از این باشد که فکر می‌کنید.
زمانی که فک و دندان با هم تناسب نداشته و به‌خوبی روی‌هم قرار نگیرند بکار بردن روشی برای صاف کردن دندان و بهبود عملکرد آن‌ها ضرورت می‌یابد. ناهنجاری‌های دندان و فک موسوم به مال اکلوژن یا اختلال بایت می‌توانند مشکلات گفتاری در فرد ایجاد کرده و همچنین سبب ساییدگی و پوسیدگی زودهنگام دندان شوند.
از طرفی این ناهنجاری‌ها می‌توانند سبب از بین رفتن مینای محافظ دندان شده و حتی احتمال آسیب‌دیدگی مفصل فک و دندان را افزایش خواهند داد، بنابراین مرتب و ردیف کردن دندان‌ها بسیار حائز اهمیت است.
ناهنجارهای دندانی مثل اختلال بایت می‌تواند ساییدگی و پوسیدگی دندان را افزایش دهد بنابراین مرتب و ردیف کردن دندان برای سلامت دندان‌ها بسیار حائز اهمیت است.
روش های مرتب و ردیف کردن دندان ها
صاف کردن دندان‌ها عمدتاً با روش‌های سنتی و استفاده از براکت‌های فلزی کوچک در دندان‌ها در ارتباط است.
با پیشرفت علم درزمینه مرتب و ردیف کردن دندان‌ها امروزه گزینه‌ها و روش‌های زیادی وجود دارد که برای رفع این مشکل مورداستفاده قرار می‌گیرد. جهت صاف و مرتب کردن دندان‌ها می‌توان از انواع روش‌های ارتودنسی و بریس دندان استفاده کرد.
در این بخش انواع مختلف ارتودنسی برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها توضیح داده می‌شود:
- ارتودنسی ثابت: ارتودنسی ثابت از رایج‌ترین روش‌ها برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها است. بریس ها براکت های فلزی کوچکی هستند که با نوارهای پلاستیکی به یکدیگر متصل می‌شوند و از اصلی‌ترین وسایل در ارتودنسی ثابت به شمار می‌آیند. به کمک بریس یک دستگیره روی دندان ایجاد می‌شود که به کمک آن به‌مرورزمان دندان حرکت کرده و در جایگاه اصلی خود قرار می‌گیرد. براکت هایی که بین بریس ها قرار داده‌شده به دندان‌ها فشار آورده و موجب حرکت دندان به موقعیت صحیح خود می‌شوند. بندهای پلاستیکی نیز برای ایجاد فشار بیشتر با توجه به‌شدت انحراف دندان و مشکل گاز زدن مورداستفاده قرار می‌گیرند. این اتصالات سیمی در ابتدا موجب سوزش در لثه می‌شوند اما باگذشت زمان این مشکل برطرف می‌شود. همچنین انواع مختلفی از بریس دندانی مانند بریس های سیمی سنتی، بریس شفاف(سرامیکی یا پلاستیکی هستند)، بریس طلاکوب ضدزنگ، بریس تیتانیومی و بریس چند حلقه، وجود دارند که می‌توانند مورداستفاده قرار گیرند. دوره درمان ارتودنسی ثابت به میزان جابه‌جایی و نامرتب بودن دندان بیمار بستگی دارد که معمولاً دو تا سه سال زمان می‌برد. برای رسیدن به نتایج موردنظر لازم است بریس ها به‌صورت ماهانه تنظیم شوند.
- ارتودنسی لینگوال: بریس های لینگوال همانند بریس های ثابت هستند منتها پشت دندان قرار می‌گیرند. این بریس ها با توجه به دندان‌ها و طرح درمان بیمار سفارشی می‌شوند. ازآنجایی‌که این بریس ها در پشت دندان قرار می‌گیرند دیده نمی‌شوند اما زبان را تحریک کرده و می‌توانند سبب مشکلات گفتاری شوند. در مقایسه با بریس های سنتی این نمونه از بریس ها گران‌تر بوده و ممکن است برای رسیدن به نتیجه مطلوب به زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
- پلاک‌های شفاف: این پلاک‌های شفاف و روشن از پلی اورتان ترموپلاستیک ساخته‌شده‌اند. پلاک‌های شفاف بکار گرفته در این روش با توجه به دندان بیمار به‌صورت سفارشی آماده می‌شوند. این تکنیک از ارتودنسی بدون استفاده از سیم‌های قابل‌مشاهده قادر به مرتب کردن دندان‌ها خواهد بود. این پلاک‌ها متحرک بوده و در صورت نیاز، بیمار می‌تواند آن‌ها را از دهان درآورده و مجدد آن‌ها را تنظیم کند. البته در نظر داشته باشید که این روش درمانی برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها با مشکلات محدود مورداستفاده قرار می‌گیرد و قادر به اصلاح نامرتبی‌های سخت و پیچیده نخواهد بود.
- پلاک اینمان: پلاک اینمان ترکیبی از ارتودنسی ثابت و شفاف است که متحرک بوده و بیمار می‌تواند آن را از دهان بیرون بیاورد. این پلاک‌ها به‌اندازه پلاک‌های شفاف گران نبوده و مرتب و ردیف کردن دندان‌ها با این روش سریع‌تر انجام می‌شود.
- ارتودنسی دیمون: از مزیت‌های این نمونه از ارتودنسی نسبت به روش‌های ثابت و لینگوال این است که سایش را به حداقل می‌رساند. به دلیل عدم وجود گره‌های پلاستیکی در این روش بیمار وضعیت راحت‌تری داشته و مرتب و ردیف کردن دندان‌ها در مدت‌زمان کمتری به نتیجه می‌رسد.
بریسهای ثابت، لینگوال، پلاک‌های شفاف و اینمان، و ارتودنسی دیمون ازجمله روش‌های ارتودنسی هستند که برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.
بهترین راه برای مرتب و ردیف کردن دندان ها بدون بریس
برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها علاوه بر ارتودنسی می‌توان از روش‌های دیگری همچون روکش دندان یا جراحی نیز بهره برد.
برخی از این روش‌ها به‌سرعت عمل کرده و برخی دیگر به‌عنوان راه‌حل دائمی برای انحرافات و نامنظمی‌های دندان مورداستفاده قرار می‌گیرند.
اگر بیمار تمایلی به ارتودنسی یا جراحی نداشته باشد می‌تواند برای مرتب نشان دادن دندان‌های خود از روکش استفاده کند. روکش‌ها بروی دندان‌های کج قرارگرفته و آن‌ها را صاف نشان می‌دهند.
روش دیگری که برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد کامپوزیت است. در این تکنیک به‌وسیله رزین‌هایی به رنگ دندان که کامپوزیت نامیده می‌شود روکشی به شکل دندان بیمار ساخته می‌شود.
سپس این کامپوزیت روی دندان چسبانده می‌شود تا کجی و انحراف دندان زیر آن پنهان شود. پیوند کامپوزیت یکی از ارزان‌ترین روش‌ها برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها به شمار می‌آید اما به‌اندازه‌ی روش‌های پیشین ماندگار نبوده و ممکن است در طول زمان تغییر رنگ داده و یا شکسته شود.
این روش کاملاً بدون درد بوده و در یک جلسه قادر به مرتب کردن دندان‌ها خواهد بود و ظاهری طبیعی به دندان بیمار می‌بخشد.
جراحی اغلب زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد که ریشه نامرتب بودن دندان‌ها به فک مرتبط باشد. در این صورت فک پایین بیمار از فک بالا جلوتر یا عقب‌تر قرارگرفته است.
در این روش جراح برای هماهنگی استخوان‌ها و لثه‌ها موقعیت آن‌ها را تغییر می‌دهد. مزیت این روش طولانی‌مدت بوده و به‌سلامت دندان و لثه‌ها کمک می‌کند زیرا مانع از پوسیدگی‌های ناشی از ناهماهنگی دندانی می‌شود.
تغییر جایگاه فک نیز به بهتر جویده شدن غذا، گاز زدن و تنفس کمک می‌کند. معمولاً قبل و بعد از جراحی بیمار ناچار به استفاده از بریس است تا جابه‌جایی دندان بهتر انجام شود.
مرتب و ردیف کردن دندان ها نقش بسیار مهمی در سلامت و زیبایی دندان ایفا می‌کند. انواع روش‌های ارتودنسی برای مرتب و ردیف کردن دندان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند که ارتودنسی دیمون نمونه‌ای از آن‌ها است. روکش کردن دندان و جراحی نیز از دیگر روش‌هایی هستند که برای مرتب و ردیف کردن دندان ها استفاده می‌شوند.