زمانی که بافت سخت دندان یعنی مینا و عاج در اثر ترشح اسید ناشی از باکتریهای پوسیدگیزا مواد معدنی خود مثل کلسیم و فسفر را از دست بدهد بهتدریج دچار پوسیدگی میشود.
براثر فعالیت میکروبها در سطح دندان پوسیدگی رخداده و باگذشت زمان در ساختار دندان گسترش مییابد. بنابراین در صورت عدم رسیدگی بهموقع پوسیدگی عاملی برای از دست رفتن دندان شده که قابل انتقال به دندانهای مجاور نیز خواهد بود.
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی نامناسب که مملو از قند است و همینطور زمینههای ژنتیکی میتوانند سبب ایجاد پوسیدگی در دندان شوند.
تشخیص پوسیدگی دندان توسط دندانپزشک انجام میشود. از طرفی با استفاده از عکسهای رادیوگرافی میتوان از دندان، استخوان و بافتهای نرم اطراف آن عکس گرفت تا مشکلات مربوط به دندان و فک تشخیص و سپس درمان شود.
اما دندانپزشک جهت تشخیص پوسیدگی دندان قبل از رادیوگرافی میتواند به کمک سوند و آینه دندانپزشکی بهخوبی دندانها را معاینه کند.
تشخیص پوسیدگی دندان به کمک فیبرهای نوری و با عبور نور از دندان نیز برای دندانپزشک ممکن خواهد بود. دندانپزشک برای تشخیص پوسیدگی دندان قبل از رادیوگرافی میتواند از دستگاههای اندازهگیری مقاومت الکتریکی دندان هم استفاده کند.
در ادامه در خصوص دلایل ایجاد پوسیدگی دندان و روشهای تشخیص آن بیشتر بحث خواهد شد.
سرفصلهای عنوانشده در این مقاله عبارتاند از:
یکی از شایعترین بیماریهای دهان و دندان، پوسیدگی دندان است. عوامل مختلفی میتوانند بر پوسیدگی دندان تأثیرگذار باشند.
از بین رفتن مواد معدنی دندان تا خوردن مواد غذایی خاص میتواند سبب ایجاد حفره در دندان شود. پوسیدگی دندان زمانی اتفاق میافتد که غذاهای حاوی کربوهیدرات بین دندانها به دام افتاده و با مسواک زدن یا کشیدن نخ دندان بهطور کامل برداشته نشوند.
علل عمده پوسیدگی دندان غذاهای شیرین و چسبنده و همینطور نوشیدنیها هستند. زمانی که یک میان وعده شیرین مصرف می کنید 20 دقیقه زمان میبرد تا اسید در دهان به حداکثر میزان خود برسد و تقریباً تا یک ساعت در دهان باقی می ماند. شکر با پلاک دندان ترکیبشده و مینای دندان را ضعیف میکند که درنتیجه آن پوسیدگی در دندان رخ میدهد.
بنابراین مهم است که علل پوسیدگی دندان را درک کنید تا بتوانید راه مناسب برای مراقبت از دهان و دندان را بیاموزید.
دلایل بروز کرمخوردگی و پوسیدگی دندان عبارتاند از:
همانطوری که پوسیدگی دندان در حال پیشرفت است علائم کرمخوردگی شروع به ظاهر شدن میکنند. اگر هر یک از نشانههای ذکرشده در زیر را مشاهده کردید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
زمانی که علائم اولیه تشخیص داده شوند درمان سریعتر و آسانتر صورت میگیرد. علائم بروز پوسیدگی در دندان شامل موارد زیر است:
گاهی اوقات تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی امکانپذیر نبوده و حفرهها فقط توسط اشعه ایکس قابلمشاهده هستند.
سایر نشانههای معمولی برای شناسایی پوسیدگی دندان، درد گرفتن و حساسیت آن هنگام خوردن غذاها و نوشیدنیهای سرد و گرم است.
اگر این علائم بیشتر از 5 دقیقه ماندگار باشند نشاندهندهی پوسیدگیهای پیشرفته و درگیری عصب در دندان است بنابراین باید سریعاً توسط تیم حرفهای دندانپزشکی تحت درمان قرار گیرد.
برخی از پوسیدگیها در مطب و توسط دندانپزشک قابلتشخیص است اما برخی از پوسیدگیها از چشم دندانپزشک پنهان مانده و گاهی اوقات تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی ممکن نخواهد بود.
روشهایی که برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی توسط دندانپزشک انجام میشود عبارتاند از:
برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی میتوان از دستگاههای اندازهگیری مقاومت الکتریکی دندان کمک گرفت.
پوسیدگی دندان به نرم شدن مینای دندان و آسیب ساختار آن اشاره دارد که ناشی از اسید تولیدشده توسط باکتریها و پلاکها در اثر تجزیه قند در دهان است.
اگر از دست رفتن مواد معدنی مینای دندان درمان نشود حفره یا پوسیدگی در دندان رخ میدهد. برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی میتوان به نشانهها توجه کرد.
درد دندان و حساسیت دندانی زمان مصرف غذاهای سرد و گرم و یا نوشیدنیهای شیرین از نشانههای اصلی پوسیدگی دندان محسوب میشوند.
شکستگی یا ایجاد حفره بروی دندان و وجود آبسه بروی لثه و در اطراف دندان از دیگر نشانههای کرمخوردگی و پوسیدگی دندان است.
برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی دندانپزشک دندان بیمار را به کمک سوند و آینه دندانپزشکی معاینه میکند. برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی میتوان از دیاگنودنت و فیبرهای نوری، نیز بهره برد. همچنین با اندازهگیری مقاومت الکتریکی دندان نیز میتوان عمق پوسیدگی را در دندان تشخیص داد.