مطالب مرتبط
بیشتر بخوانید
پدیده دندان درد از دیرباز بلای جان انسان بوده؛ عفونت دندان و مشکلات لثه به دلیل وجود درد بسیار زیاد و غیرقابل تحمل جز اولین مشکلاتی بود که پزشکان در طول تاریخ با آن مواجه شدند و در ابتدا کشیدن دندان را راه‌حل بسیاری از این دردها می‌دانستند. اما عصب کشی یا درمان ریشه (Root canal ) برای اولین بار در بهار ۱۸۳۸ انجام شد. اولین بار در این زمان بود که پزشک قصد کرد به جای کشیدن دندان راهی برای رسیدن به پالپ دندان بیابد. پالپ دندان قسمت نرم ریشه دندان است که درون لثه قرار درد و اغلب برای رسیدن به این بافت حفره‌ای درون دندان ایجاد میشود. پس از آنکه پزشکان آموختند که می‌توانند عفونت را بدون کشیدن دندان و از طریق درمان ریشه و عصب کشی برطرف کرد مشکل دیگر باز ماندن حفره دندان بود که علاوه بر مشکل ساز بودن برای بیمار امکان عفونت مجدد را نیز افزایش می‌داد. سال ۱۸۴۷ اولین بار مواد پر کردنی دندان به صورت مصنوعی برای رفع این مشکل مورد استفاده قرار گرفت.
بسیاری از بیماران که به پزشک مراجعه می‌کنند پیش‌تر با دیدن فیلم عصب کشی دندان جلو یا عقب از درمان ریشه هراس دارند و تصور می‌کنند که این نوع درمان مناسب آن‌ها نیست. به شما اطمینان می‌دهیم که عصب کشی یا روت کانال یکی از بهترین شیوه‌های درمان آبسه دندان است و مراقبت از آن است. عمر دندان عصب کشی شده می‌تواند با عمیر دندان‌های طبیعی برابری کند. عوارض خاصی دامن‌گیر افراد نخواهد بود. در زمان‌های بسیار دور پس از عصب کشی ممکن بود دندان کمی سیاه شود اما این روزها با پیشرفت تکنولوژی این پدیده نیز دیگر اتفاق نمی‌افتد.
پس از آنکه عصب کشی دندان انجام شد باید حداقل هر دو سال چک انجام شود و از وضعیت ریشه اطلاع حاصل شود. پیش از آنکه دندان پر شود و پس از جلسه اول که به خانه می‌روید مراقب باشید به دندان فشار نیاورید. در این مرحله دندان شما با هیچ حفاظی مراقبت نمی‌شود و تنها عصب کشی انجام شده و پر کردن انجام نشده است. غذاهای نرم را برای جویدن انتخاب کنید و از خوردن غذاهای سفت خراش دهنده اجتناب کنید. در هنگام مسواک زدن برس را به آرامی روی دندان استفاده کنید و از برس نرم استفاده کنید. هنگام استفاده از نخ دندان احتیاط کنید. پس از آنکه دندان پر شد و شرایط عادی گرفت حتما در صورتی که با دندان پر شده احساس راحتی نمی‌کنید و حس می‌کنید تا اندازه‌ای دندان بالاتر از حد ممکن یا ناهنجار است به پزشک اطلاع دهید. البته در لحظات اول پر کردن ممکن است کمی دندان پر شده را حس کنید اما پزشک به شما اطمینان خواهد داد که این حس بر طرف میشود و در اکثر مواقع نیز مانند دندان طبیعی برای شما کار خواهد کرد.
حتما اصطلاح عصب کشی سه کاناله و دو کاناله و … را شنیده‌اید. دندان‌های جلو برای عصب کشی و درمان ریشه تنها یک کانال دارند اما دندان‌های آسیاب سه یا چهار کاناله است. عصب‌کشی‌های دندان‌های عقب هزینه بیشتری نیز خواهد داشت زیرا دندانپزشک باید وقت و انرژی بیشتری برای انجام این کار صرف کند. پس از عصب کشی و پر کردن دندان‌های جلو نگران ظاهر آن نباشید. این روزها شیوه‌های متعددی برای زیبایی ظاهری دندان وجود دارد که در نهایت دندان عصب کشی شده شما از نظر زیبایی مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
بسیاری از خانواده‌ها به دلیل آنکه دندان‌های شیری پس مدتی می‌افتد تصور می‌کنند مراجعه به دندان پزشکی برای درمان دندان شیری ضروری نیست و عصب کشی دندان واقعی و اصلی را واجب می‌دانند. این تصور کاملا غلط است. بی توجهی به درمان دندان شیری بسیار اشتباه است و ممکن است دندان شیری به دلیل عفونت یا آبسه مشکلات زیادی را برای کودکان ایجاد کند. به یاد داشته باشید که برای هر نوع دندان دردی باید به پزشک مراجعه کرد.
ترس از مراجعه به دندانپزشک یکی از عوامل بزرگ از بین رفتن فرصت درمان برای دندان‌هایی است که در صورت درمان سریعتر نیاز به کشیدن نداشتند. به یاد داشته باشید که مراجعه به دندان پزشکی هر چقدر که به تعویق بیفتد درمان دندان سخت‌تر میشود، امکان موفقیت درمان کمتر میشود و به شدت بر هزینه‌های بیمار تاثیر خواهد داشت. در واقع در مراحل اولیه پوسیدگی دندان درمان آن بسیار کم هزینهتر است تا زمانی که دندان آبسه می‌کند و دندان پزشک باید اقدامات بیشتری را برای نگه‌داشتن دندان انجام دهد. دلیل ترس از دندانپزشک درد است. افراد تصور می‌کنند که عصب کشی بسیار دردناک است و به همین دلیل از رفتن به دندان پزشک خودداری می‌کنند. بیماران باید در نظر داشته باشند که پزشک با آمپول بی‌حسی کاملا منطقه مورد درمان را بی حس می‌کند. شما هیچ دردی حس نخواهید کرد. پس از تزریق آمپول و گذشت زمان اندکی دندان بی‌حس شده و پزشک بدون آنکه شما هیچ دردی حس کنید کار درمان ریشه دندان را شروع خواهد کرد.
سوالی که بسیاری از بیماران می‌پرسند که عمر دندان عصب کشی شده چقدر است. دندان عصب کشی شده به اندازه دندان واقعی عمر خواهد کرد البته باید در نظر داشته باشید که چکاپ منظم را فراموش نکنید تا از درمان کامل اطمینان حاصل کنید. تا زمانی که ریشه دندان به شکل طبیعی خود کار کند دندان عصب کشی شده در دهان شما به بهترین شکل کار خواهد کرد.
متاسفانه هزینه‌های بالای درمان دندان و عصب کشی دندان این روزها از عهده بسیاری از خانواده‌ها برنمی‌آید. برخی از مراکز درمان دندان با ارائه خدماتی که هزینه‌ها را قسط بندی می‌کند سعی می‌کنند کمی با خانواده‌ها راه بیایند و یا مراکز علمی آموزشی تا حدودی خدمات ارزان‌تر ارائه می‌کنند. به طور کلی به یاد داشته باشید که مشکل‌های مربوط به دندان هر چقدر که دیرتر برطرف شود هزینه درمان آن بالاتر خواهد رفت. پوسیدگی‌های جزئی دندان در مراحل اولیه به سادگی و با هزینه بسیار کمتر قابل درمان است اما زمانی که کار به عصب کشی چهار کاناله می‌رسد باید انتظار هزینه‌های بسیار زیاد را داشته باشید.
از زمانی که لیزر به علم پزشکی ورود پیدا کرده است تا به امروز استفاده‌های گسترده‌ای از آن در زمینه‌های مختلف داشته، می‌توان از لیزر برای عصب کشی دندان استفاده کرد. اشعه لیزر برای باز کردن کانال دسترسی به ریشه و از بین بردن باکتری‌های موجود در پالپ دندان و فرم‌دهی به دیواره‌های دنتین کانال ریشه مورد استفاده قرار می‌گیرد و دقت بالایی دارد. یکی از معایب لیزر عدم استفاده از نور آن در زمان‌هایی است که نیاز به حرکت منحنی شکل وجود دارد. اگر دسترسی به داخل دندان با تابش مستقیم امکان پذیر نباشد استفاده از لیزر کارآمد نیست.
یکی از دلایل عمده عصب کشی دندان شکایت بیمار از درد دندان است. میان درد دندان و آبسه دندان تفاوت وجود دارد. زمانی که دندان در مواقع خوردن نوشیدنی سرد یا گرم و در موقع خواب و بدون آنکه فشاری آورده شود درد کند در واقع دندان مرده به حساب نمی‌آید و آبسه نکرده؛ زمانی که آبسه دندان شکل می‌گیرد دندان مرده است و ممکن است در بافت مرده عصب عفونت شکل گیرد و به مرور این عفونت موجب خونریزی و درد در سایر نواحی فک یا گردن شود. در صورتی که با کیست در ناحیه لثه مواجه شدید یا درد ناشی از عفونت داشتید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. پوسیدگی دندان اگر تا نواحی انتهایی پیش رود منجر به پوسیدگی عمیق دندان میشود و به مرور ریشه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب از بین رفتن دندان میشود. در صورتی که به دندان آسیب یا ضربه وارد شود و شکستگی ایجاد شده به عصب ریشه لطمه وارد کند نیز از عواملی است نیاز به عصب کشی را بیشتر خواهد کرد. اگر ترک خوردگی دندان به نحوی باشد که تعمیر عاج نیاز به قرار داده یک پست در لثه برای تعمیر عاج دندان وجود داشته باشد باز هم عصب کشی نیاز خواهد شد.پس از انجام عصب کشی باز هم ممکن است مانند دندان معمولی پوسیدگی اتفاق بیفتد. به یادداشته باشید که در صورتی که پوسیدگی به وجود آید به دلیل عصب کشی دیگر حسی از درد نخواهید داشت. لازم به یادآوری است که بهتر است به صورت سالانه چکاپ دندان انجام شود.
اما علائم عفونت به اندازه‌ای باشد که علائمی داشته باشد مانند: درد دندانی شدید در هنگام خوردن و یا زمانی که فشار به دندان وارد شود، درد دندان ها و حساسیت به گرما یا سرما که پس از تحریکات غذای داغ یا سرد ایجاد شود … حس تورم در لثه ها در نزدیکی منطقه درد دندان همه اینها عواملی است که نشان می‌دهد باید برای عصب کشی اقدام کرد.
بحث عصب کشی خارج کردن عفونت است از دندان شما. هر نقطه از بدن در صورتی که عفونت وجود داشته باشد نیاز به درمان دارد و در صورت عدم درمان به بدن آسیب خواهد زد. بنابراین باید در نظر داشته باشید که درمان دندان عفونی شده واجب است و در زمینه دندانپزشکی کاری است که می‌بایست به فوریت انجام شود زیرا عفونت ممکن است به داخل خون و فک و حتی مغز گسترش پیدا کند و مشکلی که به سادگی حل میشود تبدیل به تهدید بزرگی برای سلامتی شود.
برای اکثر موارد نیازی نیست آنتی‌بیونتیک مصرف شود. پس از درمان قرص‌های ضد درد برای روز اول کفایت می‌کند. در صورتی که لازم باشد پزشک بروفن تجویز می‌کند. البته برخی بیماران نیز درد خاصی ندارند و بدون مصرف مسکن می‌توانند روزهای پس از عصب کشی را بگذرانند. به‌طور کلی با عصب کشی تمام عفونت از دندان خارج خواهد شد.
