خوشبختانه با پیشرفت علم و ورود استراتژی‌های جدید در دندان‌پزشکی، بیمارانی که سال‌ها به دلیل دردناک بودن درمان از رفتن به دندان‌پزشکی اجتناب کرده‌اند می‌توانند بدون نگرانی به دندان‌پزشک مراجعه کنند.
دندان‌پزشکی بدون درد گاهی اوقات دندان‌پزشکی آرام‌بخش هم نامیده می‌شود، به این دلیل که قبل از هر کاری از روش‌های امن و خفیف برای آرام کردن بیمار استفاده می‌کند.
در دندان‌پزشکی بدون درد از روش‌های آرام‌بخشی برای آرام کردن بیمار و کاهش اضطراب وی استفاده می‌کنند که می‌تواند سطوح مختلفی از آرام‌بخشی را شامل شود. در بی حسی مینیمال بیمار بیدار است و فقط احساس آرامش دارد.
در بیحسی متوسط بیمار بیدار اما به‌طور کامل آگاه نیست در بیحسی عمیق بیمار بیدار اما با کمترین حد آگاهی است و اما در بیحسی کامل بیمار کاملاً ناخودآگاه است. استفاده از لیزر در دندان‌پزشکی از دیگر تکنیک‌های بدون درد است که علاوه بر کاهش درد بیمار سبب افزایش دقت پزشک نیز خواهد شد.
سرفصل‌های عنوان‌شده در این مقاله عبارت‌اند از:
کاربرد لیزر در دندان‌پزشکی
تقویت نور به‌وسیله انتشار ناشی از تابش، مفهومی است که از کلمه لیزر برداشت می‌شود. اولین کاربرد لیزر در دندان‌پزشکی به سال ۱۹۶۰ برمی‌گردد که برای انواع بافت‌های نرم و سخت دندانی مورداستفاده قرار گرفت.
در دو دهه گذشته مطالعات تحقیقاتی در خصوص استفاده از لیزر در دندان‌پزشکی به اوج خود رسیده است. لیزر یک ابزار مؤثر برای افزایش کارایی، سهولت درمان و کاهش هزینه‌های دندان‌پزشکی است.
لیزر در دندان‌پزشکی به دودسته لیزر بافت نرم و لیزر بافت سخت تقسیم می‌شود. لیزر با توانی کمتر از ۰.۵ وات برای فرایندهای ترمیم سلولی و یا درمان‌های ضدالتهابی مورداستفاده قرار می‌گیرد که همانند لیزرهای بکار رفته در فیزیوتراپی‌ها می‌باشد. لیزر بافت سخت با توانی بیشتر از ۰.۵ وات برای انواع جراحی‌ها و انواع درمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در ادامه در خصوص کاربرد لیزر در دندان‌پزشکی صحبت خواهد شد:
- تشخیص پوسیدگی دندان با لیزر: امروزه به کمک پدیده‌ی فلورسانس و با کمک لیزرهای آرگون و لیزر دایود کم‌توان میتوان انواع پوسیدگی‌های دندانی را تشخیص داد.
- تراش دندان با لیزر: لیزرهای اربیوم می‌توانند بافت‌های سخت دندان و استخوان‌های آن را تراش دهند.
- سفیدکردن دندان با لیزر: یکی از موارد استفاده لیزر در دندان‌پزشکی استفاده از لیزر برای بلیچینگ در مطب است.
- رفع حساسیت دندانی با لیزر: یکی از بهترین راه‌ها برای از بین بردن حساسیت‌هایی که ممکن است براثر جرم‌گیری و یا لمینت برای بیمار اتفاق بیافتد، استفاده از لیزر است.
لیزر یک ابزار مؤثر برای افزایش کارایی، سهولت درمان و کاهش هزینه‌های دندان‌پزشکی است. لیزر در دندان‌پزشکی به دودسته لیزر بافت نرم و لیزر بافت سخت تقسیم می‌شود.
- عصب‌کشی دندان با لیزر: استفاده از لیزر در زمان عصب‌کشی امکان ضدعفونی کردن بیشتر کانال را برای دندان‌پزشک فراهم می‌کند، به‌ویژه دندان‌های عفونی که باکتری‌ها به عمق عاج دندان نفوذ کرده‌اند.
- جراحی لثه با لیزر: جهت جراحی زیبایی لثه با لیزر، اگر در سطح بافت نرم باشد با لیزر اربیوم و دایود قابل انجام است اما اگر قرار به برداشتن استخوان باشد ابتدا لثه باید کنار زده‌شده و سپس میتوان از لیزر اربیوم استخوان را برداشت. در جراحی افزایش طول تاج لثه اگر نیاز به برداشت استخوان نباشد لیزرهای بافت نرم قابل استفاده هستند اما در صورت نیاز به برداشت استخوان باید لثه کنار زده و سپس به کمک لیزرهای بافت سخت استخوان را برداشت.
- درمان آفت دهانی با لیزر: با استفاده از لیزرهای کم‌توان میتوان طی دو تا سه جلسه با فاصله ۴۸ ساعت و در مدت زمان ۴ روز آفت دهان را از بین برد.
- درمان ضایعات هرپس با لیزر: اگر تب‌خال تازه و رسیده باشد با استفاده از لیزرهای پرتوان میتوان آن را برداشت و احتمال بازگشت مجدد آن بسیار کم است. درصورتی‌که تب‌خال به حالت پوسته رسید با لیزرهای کم‌توان میتوان آن را ترمیم کرد.
بیحسی کامل
قبلاً گفتیم که یکی از نگرانی‌های بیمار برای ورود به دندان‌پزشکی تحمل درد ناشی از درمان می‌باشد، ازاین‌رو پزشکان برای کاهش درد بیمار از داروهای بیحسی استفاده می‌کنند.
در دندان‌پزشکی برای بی‌حس کامل ناحیه‌ای که قرار است مورد درمان قرار گیرد از بیحسی موضعی استفاده می‌شود. این داروهای بیحسی انواع مختلفی دارند که معمول‌ترین آن‌ها در لثه تزریق می‌شوند.
بی‌حسی‌هایی که به‌صورت ژل و یا اسپری هستند اثر ضعیف‌تری دارند و برای درمان ریشه، جراحی و حتی ترمیم مورداستفاده قرار نمی‌گیرند.
اگرچه تزریق آمپول‌های بیحسی ممکن است دردناک باشد اما برای بیحسی کامل دندان و امکان انجام عملیات درمانی باید مورداستفاده قرار گیرد.
داروهای بیحسی کامل به دودسته تقسیم می‌شوند. دسته اول داروهایی هستند که دارای ماده بی‌حس‌کننده لیدوکایین به همراه آدرنالین هستند.
استفاده از این ماده بیحسی برای افرادی که دچار ناراحتی‌های قلبی و یا فشارخون هستند توصیه نمی‌شود زیرا آدرنالین تپش قلب را بالا می‌برد. گروه دوم از داروهای بیحسی کامل فاقد آدرنالین بوده که اثر کوتاه‌مدت‌تری نسبت به گروه اول داشته و برای بیماران قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی
از شایع‌ترین بیماری‌های دندانی می‌باشد که بسیار دردآور است. حساسیت داشتن نسبت به غذای گرم و یا سرد می‌تواند یکی از راه‌های تشخیص پوسیدگی باشد، بااین‌وجود برخی از پوسیدگی‌ها وجود دارند که فقط توسط دندان‌پزشک و با معاینه یا عکس‌برداری قابل‌تشخیص است.
پوسیدگی به دلیل از بین رفتن مواد معدنی دندان رخ می‌دهد، در واقع هدف از تشخیص پوسیدگی، تعیین میزان مواد معدنی از دست رفته دندان است. پوسیدگی‌ها دو دسته هستند.
پوسیدگی‌های فعال که در آن‌ها مواد معدنی بدون وقفه در حال از بین رفتن هستند و پوسیدگی‌های غیرفعال که در آن از بین رفتن مواد معدنی متوقف‌شده است.
چند روش برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی وجود دارد:
- سوند و آینه ی دندان‌پزشکی: این ابزار از قدیمی‌ترین ابزار تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی است که احتمال تشخیص اشتباه با آن بسیار بالاست.
- معاینه با چشم: ذره بین‌های مخصوصی برای معاینه‌ی شیارها و حفره‌های بسیار ریز روی سطح دندان طراحی‌شده‌اند که به معاینه دقیق‌تر دندان‌پزشک کمک می‌کنند.
- استفاده از فیبرهای نوری و عبور نور از دندان: بوسیله این ابزار نور مخصوصی از دندان عبور داده می‌شود که این امکان را برای دندان‌پزشک فراهم می‌کند تا با چشم غیر مسلح پوسیدگی دندان را تشخیص دهد. این ابزار نسبت به دو مورد قبلی بهتر می‌توانند پوسیدگی‌های عاج دندان را تشخیص دهد.
- اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی دندان: یکی دیگر از ابزارهایی که برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی کاربرد دارد دستگاه ECM است. این دستگاه مقاومت دندان را در برابر عبور جریان الکتریکی اندازه‌گیری می‌کند. مقدار مقاومت برمبنای عمق پوسیدگی متفاوت است در واقع بر اساس مقدار جریان الکتریکی که قادر به عبور است میتوان عمق پوسیدگی دندان را تشخیص داد. این دستگاه دقت نسبتاً بالایی دارد.
- فلورسانس لیزر(دیاگنودنت قلمی): این دستگاه نور مرئی قرمز را به دندان می‌تاباند. این نور بازتاب فلورسانس ایجاد کرده که نوع بازتاب آن در دندان‌های سالم و پوسیده متفاوت است. نور بازتاب شده توسط گیرنده دستگاه دریافت و تفسیر می‌شود. بعد از تفسیر میزان پوسیدگی به صورت عدد بروی نمایشگر دستگاه به نمایش درآمده و علاوه بر آن بوق‌های متناوبی از دستگاه شنیده می‌شود. هرچه عمق پوسیدگی بیشتر صدای بوق دستگاه بلندتر خواهد بود. این دستگاه دارای دو سر جستجوگر متفاوت است. یک سر نور لیزر را مستقیماً به دندان می‌تاباند و برای تشخیص پوسیدگی‌های سطح جوندهی دندان بکار می‌رود و سر دوم که اشعه لیزر را با زاویه ۱۰۰ درجه می‌تاباند مخصوص تشخیص پوسیدگی‌های بین‌دندانی است.
عوامل متعددی سبب می‌شود که افراد به دندان‌پزشکی مراجعه کنند اما یکی از مواردی که در مراجعه به دندان‌پزشکی بین همه بیماران مشترک است نگرانی آن‌ها از دردی است که در طول درمان ممکن است وجود داشته باشد.
باوجودی که دندان‌پزشکی گام‌های بزرگی برای افزایش راحتی بیمار برداشته است اما تجربه روش‌های سنتی هنوز هم از یاد بیماران نرفته و آن‌ها را ناراحت می‌کند.
امروزه تکنولوژی‌های زیادی در دندان‌پزشکی مورداستفاده قرار می‌گیرد که درمان و تحمل دردهای آن را ساده‌تر کرده است. استفاده از لیزر در دندان‌پزشکی و رفع بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان چون آفت‌ها و تب‌خال بسیار رایج شده است. همچنین ابزارهایی چون ECM و دیاگنودنت قلمی وارد بازار شده‌اند که امکان تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی را برای پزشک ممکن ساخته‌اند.
بدون نظر